Hizmet sektöründe geçmişe baktığımızda 25- 30 yıldır bu sektörde geçmişi olan taşeron firmaları bulabilirsiniz. Taşeron firmalar gerçekten çok yüklü ve yüksek maliyetli teknolojik makinalar alarak sektöre yatırımlar yaptı özellikle Güvenlik, belediyelerin çöp işi, belediyelerin park bahçe işi, havaalanı ve kamu hastanelerinin temizliği gibi işler için zorunlu olarak yapılan yatırımlardı bunlar. 1988 yılından itibaren var olan bu sektörde 20 ila 25 bin civarında şirket bu sektörün içerisinde. 1 milyonun üzerinde istihdam sağlamakla birlikte Bu sektörlerde ki şirketlerin bünyesinde ise 100 bin civarında kişiye istihdam sağlanıyor.
Taşeron yasasının faaliyette olan 20 – 25 bin şirketin düşünülmeden hazırlanması veya hayata geçirilmesi bu şirketlerimizin bünyesinde çalışan 100 bin insanında işsiz kalması demek olacaktır. Araç ve ekipman yatırımları genellikle banka kredileri ile yapıldı. Herkes bankalara yüksek miktarlarda kredi borçları var.
Bu işi yapanların yapabilecekleri başka bir iş alanı yoktur herkes sudan çıkmış balığa dönecek ve özellikle Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu bölgesinde ki firmalar daha da zor durumda kalacakları kesin çünkü bu firmaların iş alanı bulmaları daha da zor olacaktır.
Bu iş biterse sadece işverenler değil aynı zamanda banklar sekteye uğrayacak, mali müşavirler, şirket içinde çalışan sekreterler, tedarikçiler sıkıntıya girecektir.
Bu yasa hazırlanırken taşeron firmalardan hiç kimse baz alınmadı bugüne kadar bu ülkeye ekonomik olarak katma değer sağlayan ve hizmet veren firmalar bir anda bu ülkenin vatandaşı değilmiş gibi silindi ortada çok ciddi bir belirsizlik var
Buna karşın yıllardır Kamunun tabiri caiz ise yükünü sırtlamış Taşeron Firmalar ile ilgili ne olacağı veya ne yapılacağı hususunda herhangi bir beyanat yetkililer tarafından yapılmamıştır.
Taşeron Firmalar, süresi 2020 yılına kadar olan ihaleleri ifa etmekteler. Bunlarla ilgili Araç, makine, ekipman yatırımı yaptılar, kredi çektiler, milyonlarca lira sözleşme damga vergisini ödendi
Eğer yetkililerin ifadesi ile bu mevcut sözleşmeler 3 ay içerisinde fesh edilecek ise Taşeron Firmalar batma tehlikesi ile karşı karşıya kalacaktır. Bu durumun;
Taşeron Firmalara bu durumun getireceği dezavantajlar:
• Firmaların elinde aniden hiçbir iş kalmayacaktır,
• Başta 20.000 ila 25.000 FİRMA işsiz kalacak,
• Akabinde 250.000 ÇALIŞAN işsizlikle karşı karşıya kalacak,
• Firmalar, Yatırım ve Finansman için Kullanmış olduğu kredileri ödeyemeyecek hale gelecektir.
• Yapmış olduğu Araç, Makine, Ekipman, teçhizat yatırımları elinde patlayacaktır.
• Firma değerleri PİYASADA bir anda SIFIR olacaktır. Çünkü şu ana kadar yaptıkları işlerin, iş deneyim belgelerinin, personel hizmet ihale sektörünün ortadan kalkması ile hiçbir maddi değerleri kalmayacaktır.
• Bankalar nezdinde hiçbir itibarları kalmayacaktır.
• Firmaların bünyesindeki 250.000 çalışanı ve aileleri ile birlikte 2-3 milyon vatandaşı düşündüğümüzde, ciddi bir ekonomik darboğaz ve sosyal bir kaos oluşacaktır.
Peki bu arada sayıları 20.000 ila 25.000 adeti bulan ve yaklaşık 250.000 merkez çalışanı olan 40 YILDIR ÜLKEMİZE HİZMET EDEN TAŞERON FİRMALAR, günümüze kadar neler yaptılar:
• Gün oldu kredi çektiler, işçi maaşlarını kamu idaresinden tahsilat yapamasa dahi ödediler. Bayram var, kira ödemesi var v.b. gerekçelerle,
• Yine Gün oldu kamu idaresinden parasını aylarca, yıllarca tahsil edemediler, kredi çekerek vergisini, sgk ve diğer giderlerini karşıladılar, Çoğu şehirde en yüksek vergi ödemede ödüller aldılar,
• Gün oldu fazla mesai yaptılar gece demedi gündüz demedi hem çalıştılar hem çalıştırdılar,
• Finans zorluğu çeken çoğu kamu idaresini tabiri caizse finanse ettiler,
• İdarelerin kendi insiyatifi, keyfiyeti ile işten çıkardığı personellerin Firmaların hiçbir dahli olmamasına rağmen işe iade davaları ile muhatap kaldılar ciddi tazminatlar ödediler,
• Bu süreçte kamu idarelerinden kıdem tazminatı adı altında 1 tl bile almamışken, yargı kararlarının aleyhine sonuçlanması veya Kamu idarelerinin rücu etmesi neticesinde yine ciddi kıdem tazminatları ödemek durumunda kaldılar,
Bu süreçte Taşeron Firmalar ile ilgili yapılması gereken:
• Bir geçiş süreci öngörülmeli (2-3 yıl gibi), bu sürenin sonunda işçiler kadroya alınmalı,
• Bu sürede alınan işler süre bitimine kadar devam ettirilmeli, öngörülen süreden önce biten hizmet işlerindeki personeller iş bitiminde kadroya geçmeli,
• Sözleşmeler hemen kesilecek ise; öncelikle şartnamelerde yazan %5 tazminat tutarı firmalara iş kesilmesi müteakip ödenmeli,
• Devam eden ve edecek işler ile ilgili ödenen Damga vergileri Firmalara iade edilmeli veya mahsup edilmeli,
• Sektöre yönelik Kamu bankalarından ve KOSGEB gibi kuruluşlardan cazip krediler verilmeli,
• Sektörel geçiş için yol gösterilmeli, yönlendirme yapılmalı.
YORUMLAR