Sahte Finans Yorumlarına Karşı Tüketicilere Öneriler
Dövizin volatilitesi yani esnekliğinin yıllardır spekülatif olarak kullanıldığını, insanların aldatıldığını, televizyonlarda gazetelerde boy gösteren sözde ekonomistlerin, yanıltıcı yorumlarının küçük tasarruf sahipleri için önemli olumsuz sonuçlar doğurduğunu daha önceki yazılarımda ifade etmiştim.
Sahte Finans Yorumlarına Karşı Tüketicilere Öneriler
Orhan KÜÇÜK*
Dövizin volatilitesi yani esnekliğinin yıllardır spekülatif olarak kullanıldığını, insanların aldatıldığını, televizyonlarda gazetelerde boy gösteren sözde ekonomistlerin, yanıltıcı yorumlarının küçük tasarruf sahipleri için önemli olumsuz sonuçlar doğurduğunu daha önceki yazılarımda ifade etmiştim.
Öncelikle zarar uğratıyor, sonrasında da belki daha önemlisi; sosyo ekonomik ve psikolojik sorunlara yol açıyor.
Küçük tasarrufçu açısından olumsuz sonuçları şudur:
İktisat politikası harcama ve tasarruf konusunda bir genelleme yapsa da, birçok insan gelecek endişesi olmaksızın, bir kısmı da ancak yettiğinden ötürü kazancının tamamını harcayabilir. Bir kısım insanımız da gelirinin bir bölümünü harcamakla birlikte, bir bölümünü de biriktirme eğilimindedir. Bunun, gelecek endişesi, planlamalar ve beklentiler gibi çeşitli sebepleri olabilir. Bu grup, küçük tasarruf sahipleri olarak anılmaktadır. Bu grubun en önemli özelliği, küçük birikimlerinin sabit sermaye yatırımı yapmak için yeterli olmaması, cesaretsizlik, bir takım farklı eksiklikler veya ücretli çalıştıklarından yasal olarak ve zaman baskısı nedeniyle kendi işlerini kuramamalarıdır.
Küçük tasarruf sahipleri gelirlerinin harcadıklarından artan kısmı olan ellerindeki birikimlerini, bazen de tasarruflu davranarak kendini zorlayıp daha fazlasını, mümkün olduğunca sürekli üzerine de koyarak, bir takım tasarruf araçlarına yönlendirmektedir.
Gerek dövizin volatilitesi, gerekse altın vb. araçlardaki fiyat yükseliş ve azalışları, küçük tasarrufçunun zararıyla sonuçlanmakta, sermayenin bir elde toplanmasına hizmet etmektedir. Bu nedenle, zor durumda kalma, planların tutmaması, psikolojik sarsıntılar gibi olumsuz sonuçlar yaşanabilmektedir. Resmin büyüğünde ise; kapitalizm sitemini işletmekte, oyun, kurallar değişmeksizin oynanmaya devam etmektedir.
Bu hareketli piyasaya karşı ne yapılmalıdır?
Küçük tasarrufçuya önerim şudur:
Küçük tasarrufçu dinlediği, okuduğu sözümona ekonomi uzmanlarına kanmasın. Burada şu dört ihtimali durumu hatırdan çıkarmasın:
* Bilgi eksikliği var,
* Sahip olduğu bilgiyi, bilimi ne kadar rasyonel olmasa da değerli gösterme, dikkatleri çekme, satma ve onun üzerinden pirim yapma düşüncesi var,
* Belli merkezlerin oyuncağı olma riski var ve
* Bizzat belli merkezlerden bir karşılık alarak, kendisi de inanmadığı şeyleri söyleme var.
O halde küçük tasarrufçunun yapması gereken, sağlam yatırım araçlarına yönelmesi, parasını tanıması yani ben paramı bilirim demesi, spekülatörlere güvenmemesidir.
Ekonomi dersi vermeye çalışanlara basitçe şu soru sorulabilir. Hayatında hiç 5 tane kalemi 6 yaptın mı? Kendine ait, riske girerek açtığın ve para kazandığın bir işletme oldu mu? İnsanlar nasıl para kazanıyor, bu piyasa nasıl işliyor biliyor musun?
Doğru dürüst cevap yok değil mi? O zaman rahatlıkla “susun, bu piyasanın gerçek aktörleri konuşsun.” diyebiliriz.
Hepinizi saygıyla selamlıyorum…
* Doç. Dr., İİBF, İşletme Bölümü, Üretim Yönetimi ve Pazarlama Anabilim Dalı
kucuktr@hotmail.com, https://twitter.com/orhankucuk4, https://www.facebook.com/orhan.kucuk.9231